Średniowieczne Barczewo posiadało dwie główne bramy miejskie: Północną, inaczej Jeziorańską i Południową. Furtą Zamkową lub Mniejsza nazywano trzecią bramę, ale służyła ona tylko mieszkańcom zamku biskupiego.
Dzisiaj, na ulicy Mostowej możemy odnaleźć fragment bramy Południowej. Są to dwie stojące naprzeciw siebie nie wysokie kolumny, murowane z cegły na planie kwadratu, otynkowane, szersze u podstawy, zakończone czterospadowym namiotowym daszkiem. Kolumny wyglądają tak jakby tworzyły formę przylegających skarp z sąsiadującymi z nimi budynkami.
Pod koniec XIX w. umieszczono na bramie drewniane figury, niestety ich autor jest nieznany. Przedstawiają one św. Agatę patronkę pielęgniarek i św. Rozalię, orędowniczkę chroniącą od zarazy. Legenda głosi, że figury ufundowali mieszkańcy Barczewa w dowód wdzięczności za wyprowadzenie zarazy z miasta. Do dziś nie wiadomo jakich środków konserwujących drewno użył artysta tworząc te małe dzieła, gdyż do końca lat sześćdziesiątych XX w. figury były w dobrym stanie, mimo wystawienia na działanie różnych skutków atmosferycznych. W tym właśnie czasie zadecydowano o zdjęciu oryginałów i zastąpieniu kopiami z tworzywa sztucznego. Po dokonaniu gruntownej renowacji pierwotne figury umieszczono w Salonie Muzycznym im. Feliksa Nowowiejskiego. Rewitalizacji przeszły również same kolumny dawnej bramy, nabrały świeżego wyglądu. Po 1945 r. nazwę bramy południowej zmieniono na bramę Olsztyńską.
The Olsztyn Gate
Medieval Barczewo had two main city gates: the Northern, otherwise known as Jezioranska, and the Southern. There was also a third one called The Castle Gate or the Lesser Gate, but it served only the residents of the Bishop’s castle. Today, on Mostowa Street, we can find a fragment of the South Gate. These are two, not high, columns facing each other, made of brick on a square plan, plastered, wider at the base, finished with a hipped roof. The columns look as if they were a form of adjoining slopes with the adjacent buildings. At the end of the 19th century, wooden figures were placed on the gate, unfortunately their author is unknown. They represent St Agatha, the patron saint of nurses and St Rosalia, a protectress against plague. Legend has it that the figures were funded by the inhabitants of Barczewo as a token of gratitude for bringing the plague out of the city. To this day, it is not known what wood preservatives the artist used to create these small works, because until the end of the 1960s the figures were in good condition, despite being exposed to various atmospheric conditions. It was at this time that it was decided to remove the originals and replace them with plastic copies. After a thorough renovation, the original figures were placed in the Feliks Nowowiejski Music Salon. The columns of the former gate have also been revitalised and have taken on a fresh look. After 1945, the name of the southern gate was changed to the Olsztyn Gate.
Olsztyn-Tor
Das mittelalterliche Barczewo hatte zwei Haupttore der Stadt: das nördliche, das auch Jeziorański-Tor genannt wurde und das südliche. Das Schlosstor oder das kleine Tor wurde das dritte Tor genannt, aber es diente nur den Bewohnern der Bischofsburg. Heute finden wir in der Mostowa Straße ein Fragment des Südtors. Dies sind zwei nicht hohe Säulen, die sich gegenüber stehen. Sie bestehen aus Ziegeln auf einem quadratischen Grundriss, sind verputzt, an der Basis breiter und mit einem Walmdach versehen. Die Säulen sehen aus, als hätten sie die Form benachbarter Hänge mit angrenzenden Gebäuden. Ende des 19. Jahrhunderts wurden Holzfiguren auf das Tor gestellt, deren Bildhauer leider unbekannt ist. Sie repräsentieren St. Agata, die Schutzpatronin der Krankenschwestern und St. Rosalia, eine Verfechterin des Pestschutzes. Der Legende nach wurden die Figuren von den Einwohnern von Barczewo als Dankeschön finanziert, dass die Pest aus der Stadt vertrieben wurde. Bis heute ist nicht bekannt, mit welchen Holzschutzmitteln der Künstler diese kleinen Werke geschaffen hat, da sich die Figuren bis Ende der 60er Jahre des XX Jh. in einem guten Zustand befanden, obwohl sie verschiedenen Wetterbedingungen ausgesetzt waren. Zu diesem Zeitpunkt wurde beschlossen, die Originale zu entfernen und durch Plastikkopien zu ersetzen. Nach einer gründlichen Renovierung wurden die Originalfiguren in den Feliks Nowowiejski Musiksalon gestellt. Die Säulen des ehemaligen Tors wurden ebenfalls revitalisiert und haben ein frisches Aussehen erhalten. Nach 1945 wurde der Name des Südtors in Olsztyn-Tor geändert.
Fot. bildarchiv-ostreussen.de